Wednesday, January 15, 2014

Georges Brassens – Il n’y a pas d’amour heureux


  Louis Aragon                                Georges Brassens
Peut-être n'y a-t-il pas d'amour heureux, Mais si je dois être malheureux, autant que ce soit avec toi.

"Il n’y a pas d’amour heureux"  (երջանիկ սեր չի լինում) բանաստեղծության հեղինակը Լուի Արագոնն է, որը գրել է 1943թ.-ին, սակայն այն առաջին անգամ հրատարակվել է 1946թ La Diane Française բանաստեղծությունների ժողովածուում:
Արագոնն արտահայտում է բացառիկ սիրո իր կոնցեպցիան:
Պոեմը նվիրված է իր սիրած էակին՝ Էլզային, սակայն տողերում երբևէ չի նշվում նրա անունը. նրան համեմատում է վիրավոր թռչնի հետ:
Ի դեպ, թռչուն բառը օգտագործելիս՝ նա  ասոցացնում է նաև սիրո հետ՝ սերը ինչպես պոեզիան, կյանքի դժվար իրավիճակները հաղթահարելու փրկության միջոց է: 
Տեքստը միանշանակ դարի լավագույններից է, որի համար երաժշտություն գրեց Ժորժ Բրասենը: Սակայն նա ավելի ուշ նույն երաժշտությունն օգտագործեց նաև մեկ այլ երգում, որի տեքստի հեղինակը ֆրանսիացի պոետ Ֆրենսիս Ջեմսն էր: Երգը Պատաշուի համար էր ստեղծված:
Այսպիսով, ծնվեց մի երգ՝ նույն երաժշտությամբ՝ մեկ այլ բառերով, որը կոչվում էր  "Աղոթք" (La prière) : Տվյալ երգն, ի դեպ,  հենց Պատաշուի շնորհիվ էլ հայտնի դարձավ: Սակայն Բրասենը իր երգացանկում պահում է այդ երգի առաջին տարբերակը՝ "Երջանիկ սեր չի լինում"-ը:


ահա և նույն երաժշտությամբ Աղոթք երգը:


- Ինչու՞ երկու երգ նույն երաժշտությամբ:
Հարցազրույցներում հաճախ հնչող այս հարցին Բրասենը միշտ ուներ իր ընդգծված պատասխանը:
" 19-րդ դարում շրջանառվում էին մեղեդիներ, որոնց հիման վրա երգիչները կարողանում էին հարմարեցնել իրենց իսկ հորինած բառերը (հատկապես Jazz-Blues ոճում): Այդ երաժշտություններն ամենուր էին և ունեին իրենց կնիքը: Նման պիտակով երգերը օգտագործում էին Ֆրանսիայում մինչև 50-ականները, այդ թվում նաև՝ Le Grenier de Montmartre- ի շանսոնիեները, ովքեր գրում էին կամ նույնիսկ ստանդարտ կերպով իմպրովիզ էին անում ակտուալ երգի բառերը, որի կրկներգից նոր հասարակությանը պարզ էր դառնում:
Սակայն նկատելով , որ դա վերակենդանացնելու իր փորձը չընդունվեց և սխալ ընկալվեց՝ ո՞վ է այս ծույլը, երկու երգ նույն երաժշտությամբ: Բրասենը որոշեց այլևս իր գաղափարը չկրկնել:
"Il n’y a pas d’amour heureux" երգը կատարել են շատ երգիչներ՝ Nina Simone, Françoise Hardy, Barbara, Hugues Aufray, Keren Ann, Malek3, Youssou N'Dour, Danielle Darrieux, Jacques Douai, Catherine Sauvage..


 երջանիկ սեր չկա 

ոչինչ հավերժ երբեք չի տրվում մարդուն.
ո՛չ ուժը նրա,
ո՛չ թուլությունը,
ու ո՛չ էլ սիրտը,
և երբ մտածում է տարածել ձեռքերը նա,
ստվերը նրա մի խաչ է դառնում,
և երբ թվում է նրան, թե երջակությունն իր ամուր է նա գրկում

այն հենց իր գրկում է նա փշրում:
կյանքն օտարություն է նրա
և ցավոտ բաժանում

երջանիկ սեր չի լինում:

կյանքը նրա նման է անզեն զինվորների՝
մեկ այլ ճակատագրի համար հագնված,
ի՞նչ իմաստ ունի արթնացնել առավոտյան նրանց
եթե երեկոյան տեսնելու ենք նրանց պարապ ու անորոշ,
ասեք այդ բառերը. իմ կյանք
և զսպեք արցունքները

երջանիկ սեր չի լինում:

իմ գեղեցիկ սեր,
իմ թանկագին սեր,
իմ արցունք,
կրում եմ քեզ իմ մեջ,
ինչպես վիրավոր մի թռչնի,
և նրանք առանց իմանալու
նայում են, թե ինչպես ենք մենք անցնում՝
կրկնելով իմ հետևից բառերը,
որոնք ես հյուսել էի
և որոնք իսկույն մահացան
հանուն քո մեծ աչքերի

երջանիկ սեր չի լինում

ապրել սովորելն ուշ է արդեն,
թող լացեն մեր սրտերը միաձայն գիշերը
ահա դժբախտություն է պետք որքա՜ն,
որ ծնվի գոնե երգ մի փոքրիկ,
ափսոսանք է պետք որքան,
որ վճարես գոնե մեկ սիրային սարսուռդ,
հեկեկոց է պետք որքան,
որպեսզի գիթառը նվագի

երջանիկ սեր չի լինում:

չկա սեր, որ ցավ չպատճառի
չկա սեր, որ չխայթի
չկա սեր, որ չթառամեցնի
և նույնիսկ դու - սեր դեպի հայրենիք,
չես տարբերվում մյուս բոլոր սերերից
չկա սեր, որ չի ապրում արցունքով

երջանիկ սեր չի լինում,
բայց սա մե՛ր սերն է, մեր երկուսի՜..

թարգմանեց՝ Ռուզան Պետրոսյանը